Narsisizm, son dönemlerde adını sıkça duyduğumuz bir terim olarak karşımıza çıkıyor. Karşınızdaki insan sürekli kendinden bahsediyor, övgü ve ilgi bekliyor ise narsisizm ile karşı karşıya olabilirsiniz. Narsisizm nedir? Narsistik kişilik bozukluğu olan bireyin özellikleri nelerdir? Narsist birey ile nasıl başa çıkılır? gibi sorularınıza cevap aradık ve 8:10 Vapuru olarak Narsisizm Hakkında Her Şey isimli yazımızı sizler için derledik. Hadi, beraber narsisizmi inceleyelim ve hayatımızda narsist bir insan var mı öğrenelim. İyi okumalar!
1. Narkissos’un Hikayesi
Kendine âşık olanlara aldırmayıp, onları karşılıksız bırakan ve çok güzel bir kız olan Ekho, bir gün avlanan bir avcıyı görür. Narkissos adındaki bu avcı oldukça yakışıklıdır. Ekho bu genç ve yakışıklı avcıya ilk görüşte âşık olur. Ancak Narkissos bu sevgiye karşılık vermez ve kızın yanından uzaklaşır. Ekho bu durum karşısında çok üzülür, günden güne eriyerek içine kapanır ve ölür. Vücudundan arta kalan bütün kemikleri kayalara, sesi ise kayalarda 'eko' dediğimiz yankılara dönüşür.
Olimpos dağında yaşayan tanrılar bu duruma çok kızar ve Narkissos'u cezalandırma kararı verirler. Günlerden bir gün ava çıkan Narkissos susamış ve bitkin şekilde bir nehir kenarına gelir. Nehirden su içmek için eğildiği sırada suda yansıyan kendi yüzü ve vücudunun güzelliğini görür. Narkissos daha önce fark edemediği bu güzellik karşısında adeta büyülenir. Yerinden kalkamaz, çünkü kendine âşık olmuştur. Kendi görüntüsünü o ana dek kimseyi sevmediği kadar sevmiş bulur kendini. Narkissos orada ne su içebilir, ne de yemek yiyebilir, aynı Ekho gibi Narkissos da gün geçtikçe erimeye başlar ve orada sadece kendini seyrederek ömrünü tüketir. Öldükten sonra ise vücudu nergis çiçeklerine dönüşür.
2. Narsisizm
İsmini Narkissos’dan alan narsisizm ya da özseverlik, bireyin kendi bedensel ve zihinsel benliğine karşı duyduğu hayranlık ve ilgi bir başka tabirle ise bireyin kendine aşık olması olarak tanımlanabilir. Aslında narsisizm bireyin yaşamına devam edebilmesi için belirli bir düzeyde gerekli olan bir şeydir. Yani elbette kendimizi sevmeli ve kendimize değer vermeliyiz ama bu sevginin dozunu iyi ayarlamalı ve hastalığa dönüşmesine izin vermemeliyiz.
3. Narsistik KiÅŸilik BozukluÄŸu
Narsistik kişilik bozukluğuna sahip bireyler, özsaygı ve öz sevgi konusunda biraz abartıya kaçarak adeta kendine tapan bireylerdir. kendilerini çokça seven narsist kişiler aynı sevgiyi diğer insanlardan da görmek ister ve görmedikleri zaman ise sinirlenirler. narsist bireyler sonsuz bir övülme ve takdir edilme beklentisi içerisindedirler, kendilerini her zaman diğer insanlardan daha üst seviyede gören bu bireyler insanları dinlemezken kendisini tüm insanların dinlemesini beklerler. yine aynı şekilde eleştiri almaktan hiç hoşlanmayan narsist birey diğer insanları acımasızca eleştirmekten kesinlikle kaçınmaz.
Narsistik kişilik bozukluğuna sahip bireyler kendilerini mükemmel olarak görür ve kusursuz olduklarına inanırlar. Bunun sonucunda ise her şeyin kendileri gibi mükemmel ve kusursuz olması için sürekli çabalarlar. Aynı şekilde hayatın da onların planladığı çizgide ilerlemesini isterler ve beklenmedik bir şeyin planlarını bozmaması gerektiğine inanırlar. Gerçekleşmesi mümkün olmayan bu istekten dolayı çoğunlukla tatmin olmazlar ve kendilerini mutsuz hissederler. Bu mükemmel olma isteğinin en önemli sebebi ise narsist insanların oldukça kontrolcü olmaları ve onların kontrolü dışında gerçekleşen herhangi bir duruma tahammül edememeleridir.
Narsistik kişilik bozukluğuna sahip biri, kurallara yalnızca kendi çıkarlarına uyduğu sürece uyar. Diğer insanların kendi kurallarını harfiyen uygulamasını isteyen narsist birey, kendisi kuralları uygulamaya geldiği zaman asla adil davranmaz ve kuralları çiğnemekten asla çekinmez. Ama başka birisi onun kurallarını çiğnediği takdirde sinir krizi geçirme noktasına kadar gelebilir. Bunun dışında narsist bireyin kurala uymama davranışı sadece ilgi odağı olma amacı ile yapılmış olabilir. Narsist kişiler, kuralların sıradan insanlar için olduğunu düşünerek farklı ve özel hissetmek için kural çiğnemeye yönelebilirler.
4. Narsistik KiÅŸilik BozukluÄŸunun Nedenleri
narsistik kişilik bozukluğunun sebebi diğer pek çok kişilik bozukluğunda da olduğu gibi birden çok ve değişken olabilmektedir. Mesela bu durumu tetikleyen nedenler arasında genetik faktörler olabilirken mizaç ve kültürel faktörler de sebep olarak gösterilebilir. kişinin narsistik kişilik bozukluğunun altında yatan neden almış olduğu eğitim de olabilir. Anne ve babanın bireyi yetiştirme tarzı, bireyin beğenilmeye karşı açlığına ve narsisizmin dozunu kaçırarak hastalığa dönüşmesine neden olmuş olabilir. eğitimden kaynaklanan narsistik kişilik bozukluklarına bakıldığı zaman en çok rastlanılan durum çocuğunu fazla öven, onu her şeyin üzerinde tutan, yanlışlarını göstermek yerine gizleyen ve doğruymuş gibi davranan bir anne veya çocuğu dışlayan, ondan uzak duran, takdir etmeyen bir babanın varlığıdır. Ancak çoğu zaman altta yatan neden çevre, genetik ve nörobiyoloji ile ilgili olmaktadır.
5. Narsist Birey ile Nasıl Baş Edilir?
Narsistik kişilik bozukluğuna sahip bireyler her zaman için kendilerine evet cevabının verilmesini isterler. Kendi düşüncelerini aslında sizinmiş gibi kabul etmenizi ve desteklemenizi beklerler. hayır cevabı narsist birey ile başa çıkmak için kullanılabilecek yöntemlerden bir tanesidir. çünkü narsist bireyler için söyledikleri şeyin etrafındaki kişiler tarafından onaylanması bir güç testi gibidir. yani diğer insanlar üzerinde bir etki oluşturmak narsist bireyler için oldukça önemlidir. ancak siz hayır cevabını verdiğiniz zaman narsist birey haksız olduğunu düşünecek ve o güç duygusunu kaybedecektir. Narsist birey her durumda kendisini diğer insanlardan üstün görmektedir. daha başarılı ve daha sağlıklı olduğunu, daha çok bildiğini, daha iyi olduğunu düşünmekten ve söylemekten hiç çekinmez. bu yüzden siz de karşınızdaki narsist bireye onun diğer insanlardan bir farkı olmadığını, herkes ile eşit olduğunu ve onun yapamayacağı şeyler olabileceğini söylemekten çekinmeyin. En önemlisi ise hayatınızdaki narsist kişi ile görüşmek zorunda olup olmadığınıza karar vermeniz. başa çıkmak istediğiniz narsist bireyi hayatınızda kendi isteğiniz doğrultusunda mı yoksa zorunluluktan mı tuttuğunuza karar vermeli ve izleyeceğiniz yolu ona göre seçmelisiniz. çünkü narsist bireyler kendine zarar verirken tıpkı bir sarmaşık gibi çevresindeki kişileri de zehirliyor. eğer sizi üzmekten çekinmeyen, sizi sürekli mutsuz eden ve negatif hissettiren narsist bireyi hayatınızda tutmak zorunda değilseniz o kişiyi hayatınızdan çıkarmanızı öneriyorum. unutmayın hiç kimse ve hiçbir şey sizden daha değerli değil.