Uykusuzluk çağımızın hastalığı olarak bilinse de, bu hastalığın tedavisi sanıldığından daha kolay olduğunu söylenebilir. İnsanların uyku düzeni yaşadığı koşullara ve mesleğine göre değişkenlik göstermektedir. Hal böyleyken yaşadığımız şehirler ve özellikle hava durumu da bu koşulların içerisinde etken olarak yer almaktadır. Gelin uykuyu başlıklar altında inceleyelim.
Uyku Nedir?
Uyku, zihnin ve bedenin dinlenme durumudur. Bilincimiz de uyuyor mu peki? Tabii ki de hayır. Zihnimiz büyük bir santrale benzetebiliriz ve bu santral hiç durmadan enerji üretmeye devam ediyor. Uyku durumunda, bilincimiz açıktır. Sadece dış etkenlere karşı verdiğimiz tepkiler minimum düzeye düşüyor. Bu duruma dinleme durumu ya da kısmi bilinç kaybı denilmektedir.
2-Uykuya Neden İhtiyaç Duyarız?
Uykunun dinlenme durumu olduğundan bahsetmiştik. Bedenimiz mi yoksa beynimiz mi uykuya ihtiyaç duyar? Bu sorunun yanıtı her ikisi de olabilir. Ama asıl uykuya ihtiyacı olan beynimizdir. Uyku halindeyken güç depoladığı ve bakım yaptığı bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Bu yüzden yeterli düzeyde uyku, bilişsel işlev bozukluklarından bizi koruyor.
3-Uykunun YeterliliÄŸi
Bulunduğumuz ruh halinden, belki de yastık kılıfımızı yıkadığımızda üstüne sinen deterjan kokusuna kadar birçok etken uykuya dalmamızı etkiliyor. Hal böyleyken aldığımız uykunun yeterli olup olmadığını nasıl anlayabiliriz? Bu durumla ilgili en kesin sonuç günde 7-9 saat aralığında uyumamız gerektiğine dair bilgidir. Bazen bu saat aralığını standartlarımıza göre uygulamak zor olsa da, yaşam kalitesini artırdığı gözle görülür biçimdedir. Işık ve ses uykuyu doğrudan etkileyen faktörlerden ikisidir.
Uykunun kalitesiyle ilgili önerebileceğimiz iki uygulamak mevcut;
1-Sleeptimer ve 2-Goodsleep deneyebilirsiniz.
4-Uyku Çeşitlerinden Power Nap
Uykusuzlukla baş edemediğimiz birçok dönem olabilir. Ama bazıları kritik durumlarda karşımıza çıkabiliyor. Mesela araç kullanırken, ders dinlerken.. Metropol şehirlerde trafik durumundan dolayı araç kullanmak her ne kadar işkenceye dönse de, uzun yolculuklarda keyifli bir seyahate dönebiliyor. Tam da uykusuzlukla bu anlarda başa çıkmanız gerektiğini düşünün. Ne yapardınız? Yöntem çok basit. Aslında beynimiz ufak çaplı bir dinlenmeyle her şeye olduğu yerden devam edebiliyor. Bu küçük bir uyku arası Power Nap olarak adlandırılıyor. Power Nap'de yapılmaması gereken önemli şey; max 15-20 dakikalık olan bir uykuyu periyotlara dağıtmak ve gün içerisinde birkaç defa bunu uygulamak. Bu durum devam ettiğinde sızmak olarak adlandırılır ve uykuyla ilgili çeşitli hastalıklara neden olabilir.
5-Kafein ve Uyku Arasındaki İlişki
Kafeinin uyku açma konusundaki etkilerinden bilgimiz var. Peki kafeinin zararları? Günde bir kez Türk kahvesi içmek, güne başlamadan filtre kahve tüketmek gibi birçok kahveyle ilgili kültürümüz var. Kafeini tüketmek uykuya doğrudan etki gösterdiği gibi bazen iyi bazen kötü sonuçlar doğurabiliyor. Çalışmamız gereken final haftamızda kafein tüketmenin olumlu olduğunu düşünsek de, yeterli uyku alamadığımızda kısa dönem hafıza kayıpları bilimsel olarak ispatlanmıştır. Her koşulda kafeini de uykuyu da yeterli miktarlarda almak, bizim için daha sağlıklı olacaktır.
6-Uykusuzluğun Sonuçları
Uykusuzlukla ilgili bilinen en yaygın hastalık İmsomnia. Peki vücudumuzda nasıl hasarlara ya da bozukluklara yol açabilir? Tahmin ettiğimizden daha fazlası olduğunu söyleyebilirim.
Depresyon
Hipertansiyon
Kalp Hastalıkları
Şeker Hastalığı
İştahsızlık
Göğüs Kanseri gibi birçok hastalığa etken olduğunu belirtilmektedir.
Yaşantımızda uykunun önemli bir yeri olduğunu ve her şeyden önce kendimize yeterli ve düzenli olarak vakit ayırmamız gerektiğini unutmamalıyız.